Üstün Yetenekli Bireylerde Kariyer Üzerine Bir Meta-Sentez Çalışması

Özet

Üstün yetenekli çocuklar zekâ, yaratıcılık, mükemmeliyetçilik, geniş ilgi alanı, iyi bir gözlemci olmaları, üretkenlik gibi özellikleriyle yaşıtlarından farklı birçok becerilere sahiptir. Bu çalışmada üstün yetenekleri bireylerin kariyer planlamalar ının ve bu süreçte yaşadıkları güçlüklerin neler olduğunu belirlemek ayrıca çeşitli değişkenlerin kariyer planlama sürecine etkisini incelemek amaçlanmıştır. Bu çalışmada üstün yetenekli bireylerin kariyer planlamaları, bakış açıları gibi konularda yapılan çalışmalar literatür taraması yapılarak derlenmiştir. Çalışma bir meta-sentez çalışması olup literatür taramasında üstün yetenekli, üstün yetenekli ve kariyer, BİLSEM gibi anahtar kelimeler kullanılarak bazı veri tabanlarından yapılan çalışmalara ulaşılmıştır. Bu çalışmalarda öne çıkan kariyer planlaması ile ilgili elde edilen sonuçlara çalışmamızda yer verilmiştir. Literatür incelendiğinde ülkemizde üstün yetenekli öğrencilerin kariyer gelişimlerine ve değişimlerine yönelik kesitsel ve boylamsal olarak kapsamlı çalışmaların yeterli olmadığı görülmüştür. Çağımızın ihtiyaçları ve değişen meslek kolları göz önünde bulundurulduğunda üstün yetenekli öğrencilerin mesleki rehberlik açısından daha inovatif yaklaşımlarla yönlendirilmesine yönelik çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır. Bu çalışmanın da üstün yeteneklilerin öğretmenlerine, ailelerine, rehber öğretmenlere ve diğer araştırmacılara katkı sağlayacağı düşünülmektedir.