Öğrencilerin bilim ve bilim insanına ilişkin metaforik algılarının incelenmesi

Özet

Bu çalışma ilkokul ve ortaokul öğrencilerinin “bilim” ve “bilim insanı” kavramlarına yönelik sahip oldukları algıları metaforlar aracılığıyla ortaya çıkarmak amacıyla yapılmıştır. Çalışma nitel araştırma desenlerinden olgu bilim (fenomenoloji) desenine göre gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın verileri 2021 - 2022 eğitim öğretim yılı birinci ve ikinci dönemlerinde Turhal ilçesi ilkokul; üçüncü, dördüncü sınıf ve ortaokul beşinci, altıncı, yedinci ve sekizinci sınıflarında öğrenim görmekte olan öğrencilerden elde edilmiştir. Bu öğrencilerin sayısı 85’tür. Araştırmanın verileri, araştırmacılar tarafından geliştirilen Kişisel Bilgi Formu ve “Anket Formu (yarı yapılandırılmış görüşme formu)” çerçevesinde toplanmış olup kişisel bilgi formu ile öğrencilerden cinsiyet, okul kademesi ve sınıfları seviyeleri öğrenilmiştir. Araştırmada elde edilen veriler içerik analiz tekniği kullanılarak belirlenen temalar doğrultusunda araştırmanın bulguları olarak sunulmuştur. Araştırmada, Öğrencilerin bilime yönelik algıları Bilim …… gibidir. Çünkü …… ve Bilim İnsanı …. gibidir. Çünkü …… ” ifadelerini tamamlamasıyla elde edilmiştir. Toplanan veriler içerik analizi tekniği ile analiz edilmiş ve yorumlanmıştır. Elde edilen bulgulara göre ilkokul ve ortaokul öğrencileri, “bilim” kavramı için 45, “bilim insanı” kavramı için 57 geçerli metafor üretmişlerdir. Üretilen bu metaforlar daha sonra ortak özellikleri ve benzetme yönleri dikkate alınarak kategorileştirilmiştir. Bu işlem sonucunda “bilim” kavramı için altı, “bilim insanı” kavramı için dört kategori elde edilmiştir. İlkokul ve ortaokul öğrencilerinin “bilim” ve “bilim insanı” kavramlarına yönelik oluşturdukları metaforlar arasında olumsuz nitelik barındırabilecek bir metafora rastlanılmamıştır.