Lisansüstü araştırmalarda eğitim kurumlarına yönelik iş sağlığı ve güvenliği kavramının incelenmesi

Özet

Bu araştırma, eğitim kurumlarında iş sağlığı ve güvenliği (İSG) konularında gerçekleştirilen lisansüstü çalışmaların incelenmesi yoluyla mevcut durumun değerlendirilmesini amaçlamaktadır. Araştırma kapsamında, Ulusal Tez Merkezi (YÖK-Tez) veritabanından erişilebilen lisansüstü tezler incelenmiş, “eğitim kurumu”, “okul”, “iş sağlığı”, “iş güvenliği” ve “iş sağlığı ve güvenliği” anahtar kelimeleri kullanılarak yüksek lisans ve doktora tezleri incelenmiştir. Bu araştırmada incelenen çalışmalardan elde edilen bulgular, eğitim kurumlarında İSG uygulamalarının öneminin kabul edildiğini ancak uygulama açısından çeşitli eksikliklerin bulunduğunu göstermektedir. Öğretmenler, yöneticiler ve öğrenciler arasında İSG konusunda temel bir farkındalık olduğu, ancak bu farkındalığın bireylerin deneyimlerine, aldıkları eğitime ve kurumsal yapıya bağlı olarak değiştiği tespit edilmiştir. Çalışmalarda, okullardaki fiziksel güvenlik önlemlerinin yetersiz olduğu, laboratuvar güvenliği, acil çıkış tabelaları ve ıslak zemin önlemleri gibi konularda eksikliklerin bulunduğu belirtilmiştir. Öğretmenlerin temel güvenlik bilgilerine sahip olmaması ve tatbikatlara katılımın düşük olması dikkat çeken bulgulardan biridir. Araştırmalar, İSG eğitimlerinin genellikle teorik düzeyde kaldığını ve uygulamalı eğitimlere daha fazla yer verilmesi gerektiğini ortaya koymaktadır. Bunun yanı sıra, yöneticilerin İSG uygulamalarının etkinliğinde belirleyici bir role sahip olduğu ancak teknik ve mali destek eksikliği nedeniyle uygulamada zorluklarla karşılaştıkları görülmektedir. Son olarak, öğretmenlerin psikososyal risklere maruz kaldığı, stres, iş yükü ve güvensizlik gibi faktörlerin mesleki tatminlerini ve performanslarını olumsuz etkilediği tespit edilmiştir. Bu bulgular, İSG’nin yalnızca fiziksel güvenlik önlemleriyle sınırlı kalmaması gerektiğini, psikososyal risklerin de dikkate alınarak bütüncül bir yaklaşım benimsenmesi gerektiğini göstermektedir.